THLEMNA
Vanlalnghaka Hnamte
Hebrai 4:15. “Puithiam Lalber, kan chak lohnate min hriatpui thei lo nei kan ni si lo; keimahni anga kawng tinrenga thlemna tawk tawh, sual erawh chu sual lo, nei kan ni zawk e.”
Puithiam Lalber han tih hian, Isua krista a sawina a ni. He lai bung leh chang hi nalh ti em em hian ka lo chhiar liam deuh puat ngawt thin a. A awmzia han chhui a, han hriat zau tum em em pawh awm lo hian ka han puithiam lalber tir em em ve ringawt zel a. Mahse, Isua’n thlemna a tawh hi han ngaihtuah chian hian, awmzia a lo nei em em mai a ni. Chuvangin, tun tumah chuan ka hriat thiam chin chin ka han thai lang ve dawn a ni. Mathaia 4:1-11.
1. Pathian fapa i nih chuan/ Inrinhlehna : Thlemtu hian Pathian fapa a ni tih hi a hriat chian em em vang a nia, a thlem ni. Amaherawhchu, Isua inrinhlelh tir tumin ‘Pathian fapa i nih chuan’ ti khan a thusawi tur hma ah khan an sawi tel kher zel a nih kha. Ringtute nunah hian inrinhlelhna hi thil pakhat a ni ve a. Kan pianthar hian, Pathian fate kan ni tih hi min inrinhlelh tir tumin, thlemtu (Diabola) hian nasa tak hian min lo bei thin a ni. Thenkhat chu rinna a paltlang ngam lo a, tlu ral ta pawh an awm thin a ni. A pawikhawp mai, i piangthar maw an tih chuan, ‘Aw, piangthar e’ tih hmiah mai tur a ni. A dang chu Lalpa’n a ngaihtuah zel ang. Isua Krista hi kan Lal leh kan chhandamtu a ni tih hi phatsan miah lo tur kan ni.
2. Chak lohna lai/Chak zawng: Isua kha ni sawmli leh zan sawm li chaw a nghei tawh a. Ril tam tawh tur a ni. A chak lohna lai, a chak zawng ngei (eitur) hmang khan a thlem leh a ni. Amaherawhchu, Isua hian kan chak zawng tak kan tih loh vang hian kan thi dawn lo tih hi a hre chiang khawp mai. Pathian vanga nung kan ni tih hi, kan in hriat loh chuan kan duh zawng leh kan chak zawng hian hruai bo in, kan awm leh thin mai a lo ni. Tu vanga nung nge i nih? tih hi in zawt nawn fo thin ang che. Hei tak hi zirtirte (quality) nihna a kan hmuh kha a ni. Isua’n, “Nangni pawh kal bo ve in duh em?” tia a zawh khan “Lalpa khawiah nge kan kal ang?” tiin an chhang a ni. Isua lo duh dang nei tawh lo, han kal lehna tur dang nei tawh lo te hi ringtu (Piangthar), Pathian in amah chibai buk tura a zawnte chu an ni. Thufingte 27:20 “Seol leh Abadan-in tawk tih lem a nei lo angin, Mihring mitin tawk tih reng a nei lo” Mihring mitin tih hi sap tawngah chuan ‘human desire’ tih a ni. Kan chak zawng hian tawp chin, lungawina chin a lo nei reng reng lo tih hi Isua hian a lo hre chiang em em a ni.
3. Pathian rinlohna/fiahna: Isua pawh kha a Pathian fapa nihna kha han lantira, vantirhkohte han in chawitir vel tur khan a thlem a ni. Nia, Ringtute pawh hi heng kawng hmang hian min thlem ve fo a ni. Mite’n min han tih el deuhte hian, piangthar kan nihna hi engtin emaw deuh taka han tar lana, mi hma a proof emaw show kher hi Pathian hian tul a ti em em lo. A hunah chuan Lalpa’n a tar lan sak mai a ni. Deuteronomy 6:16 ah khan kan hmu, Masa hmunah Pathian kha Israel mipuite’n an fiah a ni. Pathian an fiah tih lemah (Pathian rorel danah khan an phun nawi a ni), Pathian lakah an phun nawi emaw an lungawilo. Pathian in a hruaina kawng kha kawng nuam a ni lo a, tlakchhamna, hlawhchhamna (failure) kawng a nih tak avangin an lungawi vak lo a ni. An zingah a awm nge awm lo? te an han ti vel a nih kha. Pathian kha a lawm teh chiam lo a ni. Pathian hi rin ve tawh vek chuan, Daniel-a te thian anga chhiatpui tham rawk khawpa rin ngamna hi a duh zawng a ni mai awm e.
4. Hausakna, ropuina, thiltihtheihna, rorelna, thuneihna, larna (fame): Tactic tawp ber emaw, tawktarh hrang hrang a, a thlem thluk theih tawh loh hnuah (ringtu puilting deuh chin), he khawvelin an zawn thin zawng zawng kha Diabol-a khan a tawktarh leh ta a ni. Vawikhat chibai buk zeuh a, pek a tiam nghe nghe a nih kha. Khawvel mite anga beih ve zeuh hian, Lalpa hming kan thai chhe thin a ni. Mahse, khang tawk tarh zawng zawng kha tu siam nge? Tu ta nge? tih kha Isua’n a hre chiang em em a ni. Mihringte siam chhan leh tih tur chu Lalpa chibai buk a, a rawng chauh bawl tur kan ni tih hi in hria ila. Kan damchhan leh he khawvela kan awm chhan hi (Piangthar kan nih hnu ah) hre chiang ila chuan, khing a chunga thlemna te khi chu awlsam takin Isua angin kan lo hnar thei thin dawn a lo ni.
Heng thlemna chi hrang hrang kan tawh hian, min pui theitu, Krista, Puithiam Lalber kan nei tih ringtute hian i hre reng ang u.